Türkiye’de Plak Tarihi

Ülkemize ilk fonograf ( Pikabın atası ) 1877 yılında Edison icadından sonra 1896 yılında Beyoğlu Parmakkapı’da eczanesi bulunan kimyager Dellasuda Faik Paşa tarafından getirilmiştir.İsteyen eczaneye girip 1 kuruş karşılığında 1-2 adet şarkı dinlemektedir.
Plak şirketleri ilk olarak 1903 yılında ülkemize gelmiştir.İlk yapılan plaklar Tamburi Cemil Bey’in kayıtları olmuştur.
İlk basılan plakların müzik türleri ağırlıklı olarak kantolar ,gazeller,Karagöz ve Meddah gösterileridir.
İlk plak çıkartanlar arasında Fikriye (Şakrakses) hanım,Madam Eugeni,Gülistan ve Gülfidan ‘dır.1908 yılında Odeon,1912 yılında Bluementhal Plak ,firmaları ülkemizde faaliyet göstermek amacıyla acentalıklarını kurmuşlardır.
1936 yılında Odeon firması Lüks Plaklar alt başlığı altında Münir Nurettin Selçuk’un kayıtlarını sunmuştur.
1940’lı yıllar 2.Dünya savaşı nedeniyle plak sanayiinde durgunluk gösteren yıllar olmuştur.
1950’li yıllarda ilk yerli sermaye ile Grafson firmasının
kurulmasıyla 78’lik taş plaklarında devri kapanmaya başlamıştır.1952 yılında 45’lik ve 33’lük plaklar piyasaya sürülmeye başlamıştır.
1960’lı yıllarda ülkemizde plak zirve yapmıştır.
Plak sektorü 1970’li yılların ortalarına dek altın devrini yaşamıştır.O tarihlerde yurt dışında yaşayan gurbetçilerimizin yanlarında getirdikleri teypler ile Kasetler plakların yerini almaya başlamıştır.
1989 yılına dek plak fabrikaları ülkemizde plak üretmeye devam etmiş ancak bu yıldan sonra teker teker kapanmışlardır.
Yıllar sonra Türkiye’de 1998 yılı içinde 3 plak birden basılmıştır. Serdar Ataşer’in “Avdet Seyri” albümü için Kalan Müzik bir LP basılmış ve ardından, Ada Müzik, Bulutsuzluk Özlemi’nin “Yol” albümünü plak formatındabasmıştır.. Sibel Tüzün, “Hayat Buysa Ben Yokum Bu Yolda” albümünü Raks’dan çıkarmıştır.Bu albümler hem bandrol sorunu yüzünden hem de müzik dükkanlarında plak satışı için uygun raflar bulunmadığından etrafta yaygınca görülememiştir.
2000 yılına gelindiğinde Kayahan “Gönül Sayfam” adlı albümünü kendi özel isteğiyle plak olarak da çıkartmıştır.
2001 yılında ise Kenan Doğulu’nun “Ex Aşkım” LP si yayınlanmıştır..Sadece promosyon amacıyla basılan bu plak satışa hiç çıkmamıştır.
Ülkemizde Plak sektörünün yeniden uyanmasına sebep olan ve tetikleyen en önemli unsur Issız Adam filmi plağı olmuştur.
Film izleyicilerden büyük övgü almış ve filmin müzikleri 2008 yılında plak olarak çıkmıştır..Plak Sadece 2222 adet basılmıştır.
Filmde Türk pop müzik tarihinin uzmanı ve o dönemin sanatçılarının da destegiyle Türkiye’deki en genis albüm ve plak arsivine sahip olan Hakan Eren ‘in filmin yönetmeni Çağan Irmak’ın film için seçtiği şarkılar yerine kendisinin tavsiye ettiği şarkılar kullanılmıştır.
Hakan bey Semiramis Pekkan’ın Bana yalan söylediler şarkısını temiz kayıt olarak verdiği halde (Filmde temiz kayıt kullanılmış) albüme bunun yerine birzamanlar sitesinden indirilen düşük kaliteli ve içinde radyo d ve “bir zamanlar” anonsu barındıran bir mp3 kullanılmış olduğu iddia edilmektedir.
Günümüzde plak sektörünün yeniden canlanmasıyla hızlı bir şekilde tekrar sanatçı ve gruplarımızın albumleri plak olarak basılmaktadır.Bu plaklarımız Guarssen ve Abbey Road stüdyoları gibi yurt dışındaki yerlerde basılmaya devam etmektedir.
Tek dileğimiz ülkemizde yeniden plak fabrikalarının açılmasıdır.

Facebook Grubumuza üye olmak için link : https://www.facebook.com/groups/berkplak

İnstagram : https://www.instagram.com/berk.plak/?hl=tr

Share post: